Keuzevak College Algemene Relativiteitstheorie

Prof. Pierre van Baal, IL 265 (Oort gebouw), tel. 071-5275502.

Instituut Lorentz voor Theoretische Natuurkunde



Ruimte-tijd voor het college: De Sitter zaal, voorjaar 2004, dinsdagmiddag 14h-17h.
Tentamen maandagmiddag 24 mei, 14h-17h, HL226 / donderdagmiddag 7 oktober, 14h-17h, HL207.

Please follow this link for updated information in English.


Einstein's Algemene Relativiteitstheorie omvat Newton's Gravitatietheorie voor zwakke velden, maar net als de Speciale Relativiteitstheorie geeft ze aanleiding tot een drastische herziening van ons begrip van ruimte en tijd. Naast de formulering van de theorie, zullen ook toepassingen die van belang zijn voor het huidige (astro-)fysisch onderzoek de revue passeren. Ter sprake komen het equivalentieprincipe, de veldvergelijkingen, de experimentele tests van de theorie aan de hand van de perheliumverschuiving van Mercurius, de afbuiging van het licht en ook de meer recente toetsing aan de hand van gravitatiestraling bij dubbelpulsars. Uiteraard gaan we ook de zwarte gaten en cosmologische consequenties van de theorie verkennen. Indien er voldoende tijd en belangstelling voor is, zal een van de laatste collegeuren aan de moderne ontwikkelingen, zoals de Hawkingstraling, worden besteed.

literatuur: Het college wordt gegeven aan de hand van het boek: "A short course in General Relativity" van J. Foster en J.D. Nightingale (Springer Verlag 1994 (2nd edition), gecorrigeerde derde druk 2001), ISBN 0-387-94295-5 (pbk) [meer informatie]. Deelnemers aan dit college worden verzocht dit boek aan te schaffen.

Aanbevolen als naslagwerk, maar niet verplicht, is het boek "Introducing Einstein's Relativity" van Ray d'Inverno (Oxford Univ. Press UK, 1992, herdruk met correcties 1995), ISBN 0-19-859-686-3 (pbk). Dit boek gaat vooral ook in op de meer recente ontwikkelingen. Daarnaast zijn er nog vele andere leerboeken, inclusief van de hand van Einstein zelf, "The meaning of relativity" (zijn semi-populaire verhandeling van 1916 is in een Engelse vertaling online beschibaar).

Als voorkennis wordt in principe alleen speciale relativiteitstheorie verwacht. Kennis over meetkunde (wiskunde college) is niet noodzakelijk maar wel zeer behulpzaam. Het college is in eerste instantie bedoeld als een keuzevak in het 4e/5e studiejaar.


En tenslotte: Ervaringen van een studente in dichtvorm!

Te behandelen stof op het college en opgaven
FN=Foster en Nightingale


Extra opgaven 1 t/m 13 zijn beschikbaar in PostScript (240kb) of in PDF (218kb) formaat. Ze worden op het college uitgedeeld. De stof die bestudeerd moet zijn om de opgaven te kunnen maken is: Voor opgaven 1 t/m 3, tot paragraaf FN.2.4. Voor opgaven 4 t/m 7, tot paragraaf FN.3.5. Voor opgaven 6g, 6h, 8 en 9 tot eind hoofdstuk FN.3. Voor opgave 10, hoofdstuk FN.4. Voor opgave 11 en 12, hoofdstuk FN.5 en tenslotte, voor opgave 13, hoofdstuk FN.6.
Laatste veranderingen: 24 augustus 2004. Deze webpagina bestaat sinds augustus 1999.